Non omnis moriar. Abp Ignacy Tokarczuk we wspomnieniach
Ukazała się książka o Honorowym Obywatelu Gminy Dydnia Ks. Arcybiskupie Ignacym Tokarczuku Non omnis moriar. Abp Ignacy Tokarczuk we wspomnieniach, red. Mariusz Krzysztofiński, Rzeszów 2016, 504 s.
Książka jest dziełem pracownika naukowego rzeszowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Mariusza Krzysztofińskiego.
We wstępie do publikacji M. Krzysztofiński pisze:
"Książka ukazuje losy i posługę duszpasterską abp. Ignacego Tokarczuka – kapłana niezwykle zasłużonego dla Kościoła katolickiego, strażnika ideałów niepodległej Rzeczpospolitej, konsekwentnie wspierającego wolnościowe dążenia Polaków w latach komunistycznej dyktatury. Abp Tokarczuk był świadkiem i uczestnikiem przełomowych wydarzeń historycznych. Jego droga życiowa zaczęła się w Łubiankach Wyższych k. Zbaraża, gdzie się urodził 1 lutego 1918 r. Po ukończeniu nauki w zbaraskim gimnazjum (1931-1937) podjął studnia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie oraz w lwowskim Seminarium Duchownym. Wyświęcony 21 czerwca 1942 r. we Lwowie, został wikariuszem w parafii Złotniki. Tam 22 lutego 1944 r. cudem uniknął śmierci z rąk członków OUN-UPA. Po wyjeździe do Lwowa pracował, jako wikariusz w parafii pw. św. Marii Magdaleny. Lwów opuścił w 1945 r. i nigdy tam nie powrócił.
Po wojnie ks. Tokarczuk podjął pracę katechety w parafii Chrystusa Króla w Katowicach. Jesienią 1946 r. rozpoczął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a w 1951 r. zwieńczył je doktoratem z filozofii. Uczelnię tę opuścił rok później – w proteście przeciwko wprowadzeniu w jej mury Związku Młodzieży Polskiej. Przez dziesięć lat pełnił posługę duszpasterską na Warmii. W 1962 r. powrócił na KUL. Trzy lata później został nominowany na ordynariusza diecezji przemyskiej. W latach 1967 – 1993 był członkiem Rady Głównej Episkopatu i Rządu (decyzja ta wywołała protest władz komunistycznych, co przyczyniło się do zamrożenia prac komisji do 1980 r.). W 1991 r. Ojciec Święty Jan Paweł II mianował bp. Tokarczuka arcybiskupem ad personam. Rok później został arcybiskupem metropolitą przemyskim. W 1993 r. przeszedł na emeryturę. 3 maja 2006 r. prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Lech Kaczyński – w uznaniu znamienitych zasług dla ojczyzny za działalność na rzecz przemian demokratycznych i wolnej Polski – odznaczył go Orderem Orła Białego. Abp Ignacy Tokarczuk zmarł w Przemyślu 29 grudnia 2012 r.
Z przypomnianych faktów i sądów wypowiadanych przez różne osoby, biorące za nie odpowiedzialność, możemy zrekonstruować codzienność abp. Tokarczuka. Poprzez szczegóły te poznajemy jego osobowość, charakter, sposoby rozwiązywania sporów czy konfliktów, jak również sprawy, które legły u ich genezy. Wyrazem różnych punktów widzenia są niejednokrotnie rozbieżne sądy i opinie, niewpływające jednak na ogólną ocenę abp. Tokarczuka i położonych przez niego zasług – dla Kościoła katolickiego, którego suwerenności bronił przed komunistyczną dyktaturą i dla państwa polskiego, o którego niezawisłość przez lata zabiegał, dla ludzi opozycji, których wspierał duchowo i materialnie, wreszcie dla wiernych, dla których pozostał do dziś wzorem kapłana i biskupa o ogromnym autorytecie.
Odkrywanie wielkości abp. Tokarczuka stanowi asumpt do poznania najnowszej historii diecezji przemyskiej, dziejów Kościoła katolickiego oraz opozycji demokratycznej w czasach PRL".
Jerzy F. Adamski